Người Lao Động Hưởng Trợ Cấp Thất Nghiệp Còn “Thờ Ơ” Với Quyền Lợi Được Hỗ Trợ Học Nghề

Trong 10 tháng đầu năm 2025 Trung tâm Dịch vụ việc làm thành phố Hồ Chí Minh đã hỗ trợ học nghề miễn phí cho 5.189 người lao động đang hưởng trợ cấp thất nghiệp. Đây là một con số khá thấp so với tiềm năng và nhu cầu thực tế của người lao động trong việc chuyển đổi nghề nghiệp.

Quyền lợi bị bỏ qua

Bảo hiểm thất nghiệp là chế độ an sinh xã hội nhằm bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi bị mất việc làm, đồng thời hỗ trợ học nghề, duy trì việc làm, tìm việc làm trên cơ sở đóng góp vào Quỹ bảo hiểm thất nghiệp. Khi hưởng bảo hiểm thất nghiệp, người lao động được nhận rất nhiều quyền lợi để đảm bảo cuộc sống trong khi chưa tìm được việc làm mới như: Trợ cấp thất nghiệp, bảo hiểm y tế miễn phí và đặc biệt là chi phí hỗ trợ học nghề…

Anh Lê Xuân Tân (30 tuổi, ngụ tại phường Thuận Giao) đến Trung tâm Dịch vụ việc làm thành phố Hồ Chí Minh (Trung tâm) làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp. Mặc dù nhân viên Trung tâm tư vấn khá kỹ về chính sách học nghề nhưng anh Tân vẫn từ chối và chỉ hưởng trợ cấp thất nghiệp.

Anh Tân chia sẻ, vợ chồng anh có 2 con nhỏ, kinh tế còn khá bấp bênh và khó khăn. Vì vậy, khi mất việc anh lựa chọn hưởng trợ cấp thất nghiệp để giải quyết khó khăn trước mắt. Đồng thời, trong thời gian này anh cũng tìm việc làm (bán thời gian) để có thu nhập trang trải thêm cho cuộc sống. Nếu lựa chọn đi học nghề, anh lo lắng bản thân không sắp xếp được thời gian phù hợp để tham dự và gia đình không có thêm nguồn thu, cuộc sống sẽ khó khăn hơn.

Nhân viên Trung tâm tư vấn học nghề cho Người lao động đang hưởng trợ cấp thất nghiệp

Chỉ 3,11% người hưởng trợ cấp thất nghiệp đăng ký học nghề

Trong thời gian qua, Trung tâm đã và đang làm tốt chính sách bảo hiểm thất nghiệp, trong đó công tác tư vấn hỗ trợ học nghề cho người lao động thất nghiệp luôn được chú trọng. Tuy nhiên, theo thống kê của Trung tâm từ đầu năm 2025 đến thời điểm tháng 10/2025191.587 lao động đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp, trong đó chỉ có 5.606 lao động đăng ký học nghề, chiếm 3,11%.

Chính sách học nghề này nhằm đảm bảo người lao động có thể chuẩn bị tốt hơn trước khi tìm kiếm một công việc mới. Đặc biệt, đối với lao động phổ thông, bằng cách học nghề họ có thể trang bị cho mình một ngành nghề chuyên môn phù hợp với bản thân để tìm kiếm công việc ổn định, đảm bảo cuộc sống về sau. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, người lao động chưa khai thác tối đa quyền lợi được hỗ trợ đào tạo nghề khi bị mất việc. Đây là quyền lợi mà nhiều người lao động “bỏ quên”. Hầu hết người lao động khi bị mất việc đều lựa chọn hưởng trợ cấp thất nghiệp và mong muốn tìm ngay cho mình một công việc mới để đảm bảo kinh tế, chăm lo cho bản thân và gia đình mà không “mặn mà” với phương án đầu tư thời gian học nghề.

Vì sao người lao động "chưa thiết tha" với đào tạo nghề?

Theo đánh giá của Trung tâm Dịch vụ việc làm thành phố Hồ Chí Minh, có một số nguyên nhân khách quan, cũng như chủ quan dẫn đến tình trạng người lao động chưa thiết tha với việc học nghề khi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp như:

Nhu cầu học nghề của người lao động khá đa dạng, không tập trung cùng thời điểm và địa điểm. Vì vậy, việc tổ chức lớp học dành cho nhóm lao động đặc thù này gặp nhiều khó khăn.

Đa số chỉ mong muốn nhanh chóng tìm ngay công việc mới để trang trải cuộc sống cho bản thân và gia đình. Hoặc có nhiều trường hợp tìm kiếm công việc làm thêm (công việc bán thời gian), kinh doanh tự do trong thời gian hưởng bảo hiểm thất nghiệp để giải quyết khó khăn trước mắt như: giao hàng, chạy xe ôm công nghệ, phụ hồ, phụ quán…

Người lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp chưa hiểu rõ được các nghề đào tạo và nhu cầu của thị trường lao động với các nghề đào tạo. Do đó, họ lo lắng rằng việc học nghề ngắn hạn không giúp họ tìm được công việc tốt hơn hoặc có thu nhập cao hơn so với công việc cũ, dẫn đến tâm lý thờ ơ, không tin tưởng vào hiệu quả của chương trình hỗ trợ.

Nhiều lao động, nhất là người lớn tuổi, có tâm lý đợi hưởng hết chế độ trợ cấp thất nghiệp hoặc ngại học tập, ngại thay đổi nghề nghiệp, và mong muốn tìm kiếm, quay lại công việc cũ hoặc công việc tương tự.

Cơ hội học nghề miễn phí gắn liền với việc làm

Để chính sách bảo hiểm thất nghiệp gắn với mục tiêu giải quyết việc làm và hỗ trợ học nghề tiếp tục phát triển và phát huy hiệu quả hơn nữa. Trong thời gian tới, Trung tâm Dịch vụ việc làm thành phố Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên tuyền về chính sách bảo hiểm thất nghiệp thông qua bằng nhiều hình thức. Cụ thể, Trung tâm sẽ phối hợp với các cơ quan báo, đài để đăng tải thông tin; đồng thời đẩy mạnh truyền thông trên các Sàn giao dịch việc làm trực tiếp và trực tuyến, tờ rơi, bảng quảng cáo, pano, áp phích, cũng như trên các nền tảng số như website, Facebook và Zalo OA… của Trung tâm.

Trung tâm Dịch vụ việc làm thành phố Hồ Chí Minh vẫn đang tiếp tục phối hợp với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp mở các lớp dạy nghề từ 3 đến 6 tháng được miễn 100% học phí cho người lao động đang hưởng trợ cấp thất nghiệp với nhiều ngành nghề phong phú, phù hợp với xu thế và yêu cầu của thị trường lao động hiện nay như: điện công nghiệp - dân dụng, cơ khí, thực hành kế toán doanh nghiệp, vi tính văn phòng, chăm sóc da, kỹ thuật trang điểm, phiên dịch tiếng Hoa thương mại v.v.. Riêng lái xe hạng B sẽ được hỗ trợ học phí từ 3.750.000đ đến 4.500.000đ/khóa. Ngoài ra, Trung tâm còn hỗ trợ giới thiệu việc làm cho học viên hoàn thành các khoá học, đảm bảo người lao động có thể nhanh chóng quay trở lại thị trường và tìm được công việc phù hợp với kỹ năng mới được đào tạo.

Công ty TNHH Đào tạo nghề Nhân Việt tổ chức tư vấn học nghề cho người lao động

Sự hỗ trợ toàn diện này của Trung tâm không chỉ mang đến những khoản trợ cấp ngắn hạn hỗ trợ người lao động vượt qua giai đoạn khó khăn trước mắt, mà còn trang bị cho người lao động những kỹ năng thực tế trong môi trường lao động hiện đại. Nhờ vậy, người lao động được tạo điều kiện thuận lợi nhất để họ hòa nhập thị trường lao động, nâng cao năng lực nghề nghiệp từ đó nhanh chóng ổn định cuộc sống sau thất nghiệp./.

Minh Nguyệt